Lá lách có cấu trúc gần giống như một hạch bạch huyết lớn. Nó hoạt động chủ yếu như một bộ lọc máu, đóng vai trò quan trọng đối với các tế bào hồng cầu cùng hệ thống miễn dịch. Vậy cụ thể lá lách là gì? Lá lách có cấu tạo, chức năng ra sao. Cùng Trevang tìm hiểu qua bài viết dưới đây để có cái nhìn khái quát nhất.
Xem nhanh nội dung
Lá lách là gì
Lá lách là một tạng huyết chịu trách nhiệm trong việc sản xuất tế bào lympho và tái sinh các tế bào hồng cầu già cỗi. Lá lách có màu đỏ đậm, được coi là cơ quan lớn nhất của hệ bạch huyết.
Theo ước tính, kích thước của lá lách khi ở trạng thái bình thường sẽ bằng khoảng một nắm tay của người trưởng thành. Khi có những dấu hiệu bất thường, lá lách sẽ có thể sưng to và kích thước của lá lách lúc này cũng sẽ tăng lên nhiều lần. Tuy nhiên nếu chỉ thăm khám lâm sàng thì bác sĩ sẽ khó có thể sờ và cảm nhận được lá lách.
Cấu tạo của lá lách là gì
Cấu tạo của lá lách bao gồm hai phần là nhu mô lách và mô chống đỡ. Cụ thể:
– Mô chống đỡ: gồm vỏ xơ, bè xơ và dây xơ
– Nhu mô lách: Lá lách chứa 2 vùng chính của mô gọi là bột giấy trắng, bột giấy đỏ.
- Bột màu đỏ: có chứa xoang tĩnh mạch (các hốc đầy máu là loại mao mạch hình xoang có thành mao mạch bao lợp bởi một lớp tế bào gọi là tế bào nội mô không liên tục. Chúng được xếp song song), và các tuyến lách hay còn được gọi là dây Billroth khối xốp (các mô liên kết sẽ có chứa hồng cầu, bạch cầu, lympho bào và tương bào cùng đại thực bào). Bên ngoài của lớp tế bào nội mô sẽ là các sợi võng.
- Bột trắng: Hầu hết bao gồm các tế bào miễn dịch (tế bào T, tế bào B).
Chức năng của lá lách đối với cơ thể
- Lọc máu: Chức năng chính của lá lách chính là lọc máu, máu chảy vào lá lách sẽ trải qua quá trình kiểm soát chất lượng nhằm phát hiện các tế bào hồng cầu già cỗi hoặc đã bị hư hỏng. Những tế bào được phát hiện này sẽ nhanh chóng bị chia nhỏ bởi các đại thực bào. Ngoài ra, khi hồng cầu bị phá vỡ liên kết, thì lá lách cũng sẽ loại bỏ những chất không còn hữu ích và lưu trữ thành những chất hữu ích, chẳng hạn như sắt.
- Lưu trữ máu: Ngoài chức năng lọc máu thì lá lách còn đảm nhận chức năng lưu trữ máu thông qua cơ chế mở rộng mạch máu lá lách. Lá lách chứa tới một phần tư tổng số tế bào lympho được lưu trữ trong lá lách tại mỗi thời điểm. Đây cũng là lý do tại sao lá lách luôn dự trữ một lượng máu nhất định và giải phóng mỗi khi cơ thể cần.
Xem thêm: Hiến máu xong nên ăn gì để nhanh phục hồi thể trạng?
- Lá lách tham gia vào phản ứng miễn dịch bằng cách phát hiện ra các mầm bệnh có hại như vi khuẩn, vi rút và sản xuất các tế bào bạch cầu trong cơ thể.
- Lá lách sản sinh các hợp chất như tuftsin, opsonins, properdin,… giúp hệ thống miễn dịch được hoạt động hiệu quả hơn. Nếu cơ thể bạn có vấn đề về lá lách thì điều đó có nghĩa là hệ thống miễn dịch của bạn cũng đang bị suy yếu.
Một số bệnh có thể gặp liên quan đến lá lách
Có thể thấy, lá lách đảm nhận nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Nếu không bảo vệ sức khỏe, chúng ta sẽ dễ mắc phải một số bệnh nguy hiểm liên quan đến lá lách như:
- Lá lách to: Các tế bào máu bị tổn thương sẽ khiến cho lá lách to ra, khiến quá trình lọc máu trở nên kém hiệu quả và vô tình sẽ loại bỏ các tế bào bình thường, để lại ít tiểu cầu và hồng cầu hơn. Lá lách to có thể gây đau và thậm chí còn có thể vỡ, đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp lách to do cao huyết áp hoặc do các bệnh về máu khác.
- Lá lách phụ: Theo nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, có tới 15% số người có 2 lá lách trong cơ thể. Đường kính của lá lách thứ 2 thường sẽ nhỏ hơn lá lách thứ nhất khoảng chừng 1cm, điều này không gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.
- Vỡ lá lách: Vỡ lá lách xảy ra khi gặp tai nạn hoặc chấn thương gây chảy máu trong đe dọa đến tính mạng. Trong nhiều trường hợp không mong muốn, lá lách khi bị tổn thương không được phát hiện mà chỉ phát hiện sau 2 đến 3 tuần sẽ rất khó điều trị. Ngoài ra, bệnh sốt rét và bệnh mononucleose cũng có thể là nguyên nhân gây lách to và dẫn đến tình trạng vỡ lá lách.
- Bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm: Bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm cũng là bệnh thiếu máu di truyền do rối loạn huyết sắc tố. Khi đó, hồng cầu sẽ có hình dạng liềm, khiến cho máu khó lưu thông và gây tổn thương đến nhiều hệ cơ quan, trong đó có lá lách.
- Giảm tiểu cầu: Lá lách to có chứa nhiều tiểu cầu hơn, nghĩa là không có đủ tiểu cầu để tham gia vào các hoạt động khác trong hệ tuần hoàn. Những người bị giảm tiểu cầu thường sẽ mất một lượng máu lớn khi da bị thương và khó cầm máu hơn.
- Ung thư: Ung thư bắt nguồn từ lá lách được gọi là bệnh ung thư lá lách sơ cấp, nếu các tế bào ung thư này lây lan từ các bộ phận khác của cơ thể thông qua lá lách, nó được gọi là ung thư thứ phát. 2 loại ung thư này thường rất nguy hiểm và cần được điều trị ngay từ giai đoạn đầu.
- Nhồi máu lá lách: Sự đông máu, tắc nghẽn mạch máu thường sẽ dẫn đến gián đoạn việc cung cấp máu cho lá lách. Tình trạng này được gọi là tình trạng nhồi máu lá lách, khiến cho bệnh nhân bị đau dữ dội và sẽ cần được điều trị khẩn cấp.
Bảo vệ lá lách luôn khỏe mạnh
Hãy nghiêm chỉnh thực hiện các bước sau đây để giúp giữ cho lá lách của mình luôn được khỏe mạnh:
- Không bao giờ được dùng chung các vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng, cốc, bát, khăn tắm, quần áo…, với người khác, đặc biệt là với những người có hệ miễn dịch yếu và đang mắc phải các bệnh nhiễm trùng, nhiễm khuẩn hay rối loạn bạch cầu…
- Khi tham gia tập luyện đối với các môn thể thao vận động mạnh, bạn cần mặc đồ bảo hộ để bảo vệ lá lách cùng một số hệ cơ quan khác khỏi tổn thương.
- Sử dụng bao cao su mỗi khi quan hệ tình dục để ngăn ngừa nhiều bệnh nhiễm trùng nguy hiểm.
- Hạn chế sử dụng đồ uống có cồn như rượu, bia cùng các chất kích thích khác không tốt cho sức khỏe để bảo vệ lá lách cũng như tăng sức đề kháng cho cơ thể.
- Hãy thắt dây an toàn khi lái xe và tuân thủ đúng các quy định an toàn giao thông.
- Hình thành thói quen đi ngủ đúng giờ, đảm bảo ngủ đủ giấc và tránh thức khuya để giảm áp lực cho gan và lá lách.
Hy vọng những thông tin được Trevang chia sẻ trong bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ về khái niệm “lá lách là gì” cùng những biện pháp để bảo vệ sức khỏe bền vững nhất.
CÔNG TY TNHH TM GIA DỤNG VIỆT
Cơ Sở Miền Bắc:
SHOWROOM 1: 555 Thụy Khuê - Tây Hồ - Hà Nội
Hotline 24/7: 0989.88.66.86 - 0913.023.989 -
SHOWROOM 2: 540 Thụy Khuê - Tây Hồ - Hà Nội
Hotline 24/7: 056.929.9999
-------------
Cơ Sở Miền Nam:
SHOWROOM 1: Số 137 Nguyễn Phúc Nguyên - Phường 10 - Quận 3 - TP.HCM
(Liên Hệ trước Khi Qua Để Nhận Hỗ Trợ Tốt Nhất)
Hotline 24/7: 056.929.9999
Website: https://trevang.vn
